İsrail’de Ultra Ortodoks Yahudilerin (Haredi) dini liderlerinden eski Başhaham Yitzhak Yosef, Tevrat okullarında (Yeşiva) okuyan öğrencilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak yasa tasarısının bir türlü Meclis’e sunulmaması üzerine “ateist” olduğunu iddia ettiği Başbakan Binyamin Netanyahu‘ya güvenilmeyeceğini belirtti.
The Times of Israel gazetesinin haberine göre, eski Başhaham Yosef, cumartesi gecesi verdiği vaazında Netanyahu’ya güvendikleri için Ultra Ortodoks siyasi liderleri eleştirerek, “O bir ateist. Böyle birine güveniyor musunuz?” dedi.
Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak yasal düzenlemenin geçirilmesi konusunda Netanyahu’ya güvenilmemesi gerektiğini vurgulayan Yosef, vaazında “O bir ateist, hiçbir şeye inanmıyor. Böyle birine güveniyor musunuz? Neden ona güveniyorsunuz?” sözlerine yer verdi.
İsrail’in ordusunda askerlik yapmayı reddeden Haredileri orantısız bir şekilde hedef alarak gözaltına aldığını savunan Yosef, “Kapı çalındığında kim olduğunu kontrol edin. Onlarsa kapıyı açmayın.” uyarısında bulundu.
Eski Başhaham Yosef, muafiyet yasası geçmediği takdirde İsrail’i toplu olarak terk edebilecekleri tehdidini de yineledi.
Harediler, İsrail ordusunun asker kaçağı olduğu gerekçesiyle 7 Yeşiva öğrencisini gözaltına almasının ardından ülkenin orta kesimindeki Beit Lid Askeri Hapishanesi önünde protestolar düzenliyor.
Haredi partiler hükümetten çekilmişti
Şas Partisi ile Degel HaTorah ve Agudat Israel partilerinin oluşturduğu Birleşik Tevrat Yahudiliği ittifakı, Haredileri askerlikten muaf tutacak yasa tasarısının Meclis gündemine getirilmemesi nedeniyle geçen ay hükümetten çekilmişti.
Bu kararla, Netanyahu hükümeti, 120 sandalyeli Meclis’te 50 milletvekilinin desteklediği azınlık hükümeti konumuna düşmüştü.
Haredilerin askere alınması tartışması
İsrail yasalarına göre, 18 yaşını geçen herkesin zorunlu askerlik hizmetini yapması gerekirken Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır ülkede tartışılıyordu.
İsrail’in başta Gazze Şeridi olmak üzere 7 Ekim 2023’ten itibaren bölgede yükselen saldırganlığı nedeniyle asker ihtiyacının artmaya başlamasıyla Haredilerin askere alınması konusu gündeme gelmişti.
İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024’te Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine karar vermişti.
Hükümetin askere alınmaya uygun yaklaşık 80 bin Haredi erkekten yaklaşık 24 binine askerlik celbi gönderdiği, temmuz itibarıyla 2025-2026 askerlik yılı için “havuz” olarak tanımlanan grubun geri kalanına emir göndereceği kaydedilmişti.
Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak bir yasanın çıkarılmaması nedeniyle Netanyahu’nun Haredi koalisyon ortakları Meclis’i boykot etmeye başlamış ve Meclis’in fesih oylamasına kadar varan bir siyasi krize neden olmuştu.
Sorunun çözülememesine rağmen fesih oylamasında yeterli çoğunluk sağlanamamıştı. (AA)
